Türk klasiklerinin en önemli eserlerinden birini okumaya hazır mısınız? Reşat Nuri Güntekin’in ölümsüz eseri Çalıkuşu, bir aşk öyküsünün yanı sıra Osmanlı toplum yaşamını, kadınların toplumdaki yerini, o yılların İstanbul ve Anadolu yaşamını da gözler önüne sererek öğretmenlik mesleğinin önemini vurguluyor. Öyleyse gelin, kitabın içeriğinden kısaca bahsedelim.
“Çalıkuşu” adlı kitabı neden okumalısınız?
İstanbul’un köklü ailelerinden birinin kızı olan Feride, küçük yaşta ailesini kaybederek teyzesinin yanında yaşamaya başlıyor. Daha çocukluk yıllarından itibaren azmi, hoyratlığı ve dikbaşlılığıyla dikkat çeken Feride, ağaçlara tırmanma tutkusu ve doğaya olan sevgisi nedeniyle Çalıkuşu lakabıyla anılmaya başlıyor. Teyzesinin oğlu Kamran’a beslediği aşk yıllar içinde karşılıksız kalmıyor ve Feride’nin yatılı okulu bitirmesinin ardından iki genç evlenmeye karar veriyor. Düğünlerinden kısa bir süre önce çok sevdiği Kamran tarafından aldatıldığını öğrenen Feride’nin hayatı, evden ayrılmasıyla büyük bir değişime uğruyor. Anadolu’nun farklı köylerinde öğretmen olarak görev yapan idealist Çalıkuşu, karşısına çıkan her türlü zorluğa, toplumsal baskılara karşı gelerek hayatını yaşamaya çalışıyor. Güzel ve dik başlı oluşu, idealist yapısı nedeniyle yaşadığı talihsizlikler Feride’yi yıpratsa da o, inatçılığı, gururu ve öğretmenliğe olan sevgisi ile yaşadığı zorluklara göğüs geriyor. Öğretmenlik yaptığı sırada başlayan savaş, okulun hastaneye çevrilmesi ile Feride’nin kendisini bir hasta bakıcı olarak bulmasına neden oluyor. Burada doktorluk yapan Hayrullah Bey’le tanışan Çalıkuşu’nun hayatı tekrar değişime uğruyor. Dönemin zorlukları, doğanın güzellikleri, köy ve şehir yaşamı, kadının toplumdaki yeri gibi birçok konuyu ele alan yazar, sizlere unutulmaz bir eser sunuyor.
Bunları biliyor muydunuz?
Çalıkuşu’nun sinema, tiyatro, televizyon dizisi ve bale uyarlamaları olduğunu biliyor muydunuz? Reşat Nuri Güntekin eseri ilk olarak İstanbul Kızı adıyla 4 perdelik bir piyes olarak kaleme alır. Dârülbedayi tarafından hoş karşılanmayan eseri daha sonra Çalıkuşu adıyla romana çevirir. İlk olarak 1921 yılında Vakit gazetesinde okuyucuyla buluşan eser büyük bir ilgi görür. 1966 yılında yönetmen Osman Seden tarafından sinemaya, 1986 yılında ise televizyon dizisine uyarlanır. Gerçek bir hayat hikâyesine dayandığı düşünülen ve romanda adı geçen öğretmen Feride’nin anısını yaşatmak için Zeyniler Köyü’nde Reşat Nuri Güntekin Çalıkuşu Evi açılır. Anadolu’ya geçişin sembolü olan eser, 2007 yılında İnkılap Kitabevi tarafından yayımlanır.
Bu kitabı sevenler için diğer önerilerimiz
Çalıkuşu’nu okuduktan sonra dilerseniz Yaprak Dökümü, Acımak ve Miskinler Tekkesi’ne de göz atabilirsiniz.
